![[Illustration: postcard.]](../images/postcard.png)
This is a reduced facsimile of the design for an illustrated Postcard.
It is obtainable in two patterns, Inland and Foreign. All the finest quality ivory cards. Price for propaganda purposes, 1/1 for 50.
State whether Inland or Foreign are required.
SINGLE COPIES PRICE FOURPENCE NET
No. 2.
December, 1903.
The Esperanto Gazette for the spreading
of the International Language....
Edited by H. BOLINGBROKE MUDIE
ANNUAL SUBSCRIPTION: 3/- (4 francs: 1½ roubles: 75 cents).
Published by THE ESPERANTO CLUB, 41, Outer Temple, London, W.C.
| Page | |
|---|---|
| Editor’s Notes | 17-18 |
| What Max Müller Said (Felix Moscheles) | 19 |
| The Beggar Maid (C. Bicknell) | 20 |
| "The Tempest," continued from page 5 (translated by A. Motteau) | 21 |
| An Autumn Daisy (Ben Elmy) | 22 |
| The Biter Bitten (Paul Mathews) | 22 |
| The Three Friends (Elise Bauer) | 23 |
| The Sound of a Voice (J. Ellis) | 24 |
| Phonetic Longhand Esperanto | 25 |
| Comrades in Other Lands | 26 |
| Two Fables | 27 |
| The Angel and The Child (A. Motteau) | 27 |
| Correspondence Notes | 28 |
| Various Items of Interest | 29 |
| Specimens of the New Dictionaries | 30 |
| Synopsis of Grammar | 31-32 |
The HON. SECRETARIES of ESPERANTO SOCIETIES are
N.B.—It is earnestly hoped that gentlemen who are willing to form local groups will communicate with the Hon. Sec., Esperanto Club, who will do all in his power to assist them in the work.
THE UNIVERSAL TYPEWRITER.
Just think of it!
THE INTERNATIONAL MACHINE.
Unbound by ties of nationality:
The common bond of union of all civilised peoples.
The Remington can be supplied fitted for Esperanto.
THE REMINGTON TYPEWRITER COMPANY,
100, Gracechurch St., London, E.C.
LA UNIVERSALA SKRIBMAŜINO.
Pripensu je tio!
LA INTERNACIA MAŜINO.
Tute liberiĝita de naciaj ligiloj:
La Komuna unuigilo por ĉiuj civilizitaj popoloj.
La Remington estos liverita kun Esperantaj presliteroj.
LA REMINGTON TYPEWRITER KOMPANIO,
100, Gracechurch St., Londono, E.C.
A NEW WORK
You should have to perfect your knowledge of Esperanto is the just-published Esperanta Sintakso laŭ verkoj de Doktoro Zamenhof kaj aliaj aŭtoroj.
Verkita de PAUL FRUICTIER. NUR EN ESPERANTO.
From THE ESPERANTO CLUB, 1/6 Post Free.
We beg to remind our Readers
not to omit to translate the letters enclosed in the Text Book, and to send the translations to us with four penny stamps. The Adresaro—a list of Esperantists—will then be sent, by means of which one can correspond all over the world in Esperanto.
Doktoro G. BASUTTIL, Misida, Malta.
Interŝanĝos poŝtsignojn.
Rev. H. T. W. BUTLER, St. Paul’s Vicarage, Middlesbrough, Yorks.
Ĉiam respondos je ĉiuj demandoj.
H. W. CLEPHAN, Esq., 3, Cotfield Terrace, Gateshead.
Pri muzikaj aferoj.
Sinjoro C. CHARRIER, Calle Zabala, 77, Montevideo, Uruguay.
Kolektas ilustritajn poŝtkartojn. Ĉiam respondos.
Frl. V. DESPORTES, 17, Boulevard Voltaire Chaumont, Haute Marne, France.
Interŝanĝo de Kuiristaj receptoj.
J. A. D. HENDERSON, Esq., 97, Donegall St., Belfast, Ireland.
Alilandaj sistemoj de stenografio.
G. LEDGER, Esq., 9, Tancred Road, Endymion Road, Finsbury Park, London N
Nur letere, pri ĉiuj sciencaj aferoj.
L. LAROSE, Esq., 813, Mount Royal Avenue, Montreal, Canada.
Respondos je poŝtkartoj skribitaj en Esperanto.
M. MAURICE MARTIN, Studento ĉe la kolegio de Châteaudun (Eure et Loire), France.
Ilustritaj Poŝtkartoj.
C. G. STUART MENTEATH, Esq., 23, Upper Bedford Place, London, W.C.
Ĝardenaj Urboj kaj "Darwinismo" por la Homaro.
Sinjoro A. de MARICH, Budapest, IV. Realtanoda u. 5. 11/7 Hungary.
Ilustritaj Poŝtkartoj kaj muziko.
C. REEVE, Esq., 3, Effingham Road, Lee, Kent.
Komercaj temoj kaj komercaĵo kun samlandanoj per stenografio Pitman.
This is a reduced facsimile of the design for an illustrated Postcard.
It is obtainable in two patterns, Inland and Foreign. All the finest quality ivory cards. Price for propaganda purposes, 1/1 for 50.
State whether Inland or Foreign are required.
17
The Esperanto Gazette for the spread of the International Language.
ABONPAGOJ ESTAS RICEVEBLAJ ĈE
SUBSCRIPTIONS SHOULD BE SENT TO
Nepresitajn manuskriptojn la Redakcio resendos se oni aldonis poŝtsignon.
Alsendatajn artikolojn la Redakcio laŭ bezono korektos.
No. 2.
Subscription, 3s. Per Annum.
Single Copies, 4d. net.
DECEMBRO, 1903.
"Neniu el ni estas senerara, eĉ la plej juna."
La Redaktoro de The Esperantist deziras sendi, kiel eble plej frue, siajn koregajn dankesprimojn al sia legantaro pro la amindaj leteroj kiujn li tage ricevas. En la unua artikolo de la unua Esperantist peto antaŭmetiĝis ke oni bonvolu sendi proponojn pri la plibonigo de la plej juna el Esperantaj Ĵurnaloj. Sekve, multaj amikoj skribis siajn pensojn pri la afero.
Por komenci je la komenco, kelkaj samideanoj kritikis la verdeceto de la kovrilo. Sed multajn leterojn ni ankaŭ ricevis, precipe de niaj legantinoj, tute aprobante ĝin. Ni do kredas ke estus bedaŭrinde ŝanĝi ĝin sen unuanima konsento, tial la dua kajero ankaŭ havas similan verdan eksteraĵon.
Sed la gravegaj kritikoj estis pri la internaĵo. Kelkaj legantoj trovis ke nedividata paĝo estis iom malfacila por legi. Precipe en la interesa originala verko "Itala Somero" ili tion eltrovis. Kvankam nedividataj paĝoj havas pli belan vidiĝon, ni ne daŭrigos ilin en la estonteco, kaj ni dankas la amikojn kiuj montris la malbonaĵon.
Adepta Esperantisto kredis ke la modelo estis tro alta; ke la dua Gazeto ne povus esti tiel interesa kiel la unua, k.t.p. Vere tio ĉi estus gravega afero, kaj Britaj Esperantistoj devas zorgi ke la profetaĵo ne estos prava. Ni estas tute certaj ke, se oni nur sendos ĉi tie kiel eble plej multaj artikoletoj—precipe originalaj verkoj—sufiĉe interesaj Gazetoj rezultos.
18
La sama kritikisto ankaŭ opiniis ke ne estis sufiĉe da Angla lingvo en la unua numero. Ĝi enhavas nur dekses paĝojn, kaj la plimulto de la legantaro deziras legi Esperantaĵojn, ne Anglaĵojn. Unu el niaj sindonemaj kunverkantoj promesis marki ĉiujn vortojn, kiujn ne troviĝos en la lernlibro, kaj ni ĉiam donos iliajn tradukojn. Tiamaniere ni esperas ke ni plaĉos tiujn, kiuj deziras vidi pli en la Angla lingvo, sen limigi la interesan enhavon.
Inter la amikoj kiuj skribis pri la granda celo de Esperanto, unu diris "Zenofono gvidis la perditajn Grekojn el la neterpoma[1] lando orienta de poezio, sablo kaj romanco. Kaj vi, mia samideano, devas, per via Gazeto, gvidi la sonĝajn Esperantistojn malsupren al la ĉiutagan landon de porkaĵo kaj faboj!"
Vere tiu ĉi estas bona konsilo, ĉar Esperanto devas esti "Pana kaj butera lingvo" por komerco kaj ĉiutaga vivado. Sed ĉu nia legantaro deziras ke ni neniam presigos poezion kaj interesajn rakontetojn? La plimulto da leteroj kiuj tage venas enhavas gratulojn pri la poemoj kaj rakontetoj.
Alia helpanto de tiu ĉi bonfaranta movado havas gravajn internaciajn rilatojn kun fremdaj firmoj, kaj proponis ke ĉiuj komercaj Esperantistoj skribu al sia fremda klientaro, antaŭmetante Esperanton, kiel taŭga helpanta lingvo, kaj petante ke ili lernus ĝin por estontaj komunikaĵoj. Bonega ideo! Se oni konsentos tiel fari, La Esperanto Klubo presigos anoncpaperojn kaj disdonos ilin inter siaj komercaj membroj. La Hon. Sek. estos feliĉa ricevi specimenojn de la proponita anonco.
Ree dankante ĉiujn kunverkantojn, ni petegas pri originale verkitajn artikolojn por la Gazeto. En ĉiuj landoj estas la sama afero. Oni trovas grandan nombron da skeptikuloj, kiuj diradas: "Ho! Mi vidas ke via lingvo estas bona nur por tradukaĵoj. Kiam vi havos vian propran verkaron, mi eklernos Esperanton. Sed, en la nuna tempo, mi pliamas mian patrujan lingvon."
Mi skribis tiun ĉi peton al nia bona amiko, Sinjoro Ben Elmy, kaj, kiel rezulto, niaj legantoj nun havos la grandan plezuron legi Esperantan poemeton, kun Angla traduko. Aliaj amikoj jam respondis al tiu ĉi peto kaj sendis la interesajn rakontetojn kiuj estas tie ĉi presitaj kaj korege ĉiuj devas danki ilin por la granda helpo kiun ili donis al Esperanto, tielfarinte. Kvankam tradukoj estas tre akcepteblaj, originalaj verkoj sendube estas indaj je antaŭeco.
La Redaktoro.
[1] Lit.: "Potatoless."
"We are none of us infallible, even the youngest."
The Editor of The Esperantist desires to send as early as possible his most hearty expression of thanks to his readers for the kind letters which he daily receives. In the first article of the first Esperantist a request was put forward that one should send proposals for the improvement of the youngest of Esperanto journals. In consequence of this, many friends have written their opinions on the subject.
To begin at the beginning, some friends-in-Esperanto criticised the somewhat greenness of the cover. But we have also received many letters, especially from our lady readers, fully approving of it. We therefore think it would be regrettable to change it without unanimous consent; thus the second number has a similar green exterior.
But the most serious criticisms were concerning the interior. Some readers found that an undivided page was somewhat difficult to read. Especially in the interesting original work, "The Italian Summer," did they experience this. Although undivided pages have a more pleasant appearance, we will not continue them any more, and thank the friends who pointed out the defect.
An adept Esperantist thought the standard was too high; that the second Gazette could not be as interesting as the first, and so on. This truly would be a most serious matter, and British Esperantists must take care that the prophecy be not verified. We are quite certain that if one will only send as many articles as possible—especially original works—sufficiently interesting Gazettes will result.
The same critic also opined that there was not enough English in the first number. It contains only sixteen pages, and the majority of readers desire to read Esperanto matter, not English. One of our painstaking collaborators has promised to mark all words not to be found in the Textbook, and we will always give their meanings. In this manner we hope to please those who wish to see more in English, without limiting the interesting matter.
Among the friends who have written of the great purpose of Esperanto, one has said "Xenophon led the lost Greeks through the barren eastern land of poetry, sand, and romance. And you, my friend-in-Esperanto, must—by means of your Gazette—guide the dreamy Esperantists down into the everyday land of pork and beans!"
Truly this is good counsel, for Esperanto must be a "Bread and butter language" for commerce and daily life. But do our readers wish us never to print poetry and interesting narratives? The majority of the letters which continue to arrive daily contain congratulations on the poems and short stories.
Another helper of this beneficent movement has weighty international relations with foreign firms, and has proposed that all commercial Esperantists should write to their foreign clients, submitting Esperanto as a suitable auxiliary language, and asking them to learn it for future communications. A most excellent idea! If this be approved, the Esperanto Club will have circulars printed and will distribute them among its commercial members. The Hon. Sec. will be glad to receive specimens of the proposed announcement.
Again thanking all collaborators, we appeal for original work for the Gazette. In every land it is the same. One finds a great number of people, sceptics, who continually say, "Oh! I see that your language is only good for translations. When you have your own literature I will take up the study of Esperanto. But, at present, I prefer my national tongue."
I wrote this request to our good friend, Mr. Ben Elmy, and, as a result, our readers now have the great pleasure of reading an Esperanto poem with English translation. Other friends have already responded to this appeal, and all must thank them most heartily for the great help they have given to Esperanto in so doing. Although translations are very acceptable, original works are, without doubt, worthy of precedence.
Literal translation.
19
Mi deziras scii ĉu The Esperantist estas preta por akcepti en ĝiaj kolonoj la liberan uzon de la ĉiam ĉeestanta persona pronomo "Mi." Eble mi, ĝin enkondukante, estas iomete maltima, sed mi ne povas eviti la opinion ke, eĉ nova lingvo devas enhavi almenaŭ kelkajn el la nekonvenaĵoj kiujn ĉiuj malnovaj lingvoj necese toleras.
Tio, kion mi tuj rakontos, nur estas malgranda persona memoraĵo, sed ĝi kunligas kun la nomo de famega lingvisto; tre citinda aŭtoritato.
Mi estis en Venezio, ne staranta inter palaco kaj malliberejo, sed gondole glitanta sur la kanaloj de la feina urbo, tiel kiel ĉia mortemulo devas fari, se li deziras elpruvi ke vivo estas vivinda. Mi tiam estis leganta artikolon "Rememoraĵoj" de Max Müller, kaj ĝi tiel ĉarmis min ke, tuj post mia reveno hejme, mi skribis al li iom simile al jeno—
"Mi estas al vi nekonato. Se mi ne skribos tuj sub la puŝo de la impreso, mi tute ne kuraĝus fari tion. Sed, kompreneble, ni devus koni unu la alian. Vi, baptofilo de Max Maria von Weber, mi baptofilo de Felix Mendelssohn! Vi lernis latinan kaj grekan lingvojn en Leipzigo, mi ankaŭ lernis tie; sed vi studiis ĉe la Nikolai-Schule kaj mi ĉe la Thomas-Schule; jen la malsameco de la rezultato klariĝas. Sed ni, kiel knaboj, ambaŭ devis manĝi niajn pomojn el la korbo de la sama maljuna vendistino en Grimmaischer Strasse, k.t.p."
Nu, Max Müller respondis al mi tute afable. Li sciigis min ke li iam aŭdis mian patron ludi fortepianon kune kun Mendelssohn, ke li ankaŭ estis vidinta unu el miaj pentraĵoj tial ni ne estis nekonatoj. Ĉu mi venus Oxfordon post mia reveno en Anglujo, kaj ĉu mi volus esti lia gasto?
Post kelkaj monatoj mi do iris, kaj pasigis malmultajn tagojn en lia domo. Tiu ĉi estis senegala okazo por sciiĝi liajn opiniojn pri la alpreno de universala lingvo.
"Ĉu la afero estas ebla?" mi demandis. "Netaŭge kian lingvon oni elektos. Mi bezonas vian aŭtoritaton por silentigi tiujn kiuj kredas ke la propono nur estas ĥimera."
"Nu," li respondis, "vi devas demandi tion de pli junaj kritikistoj ol mi. Vi scias ke mi jam skribis mian kredon ke Esperanto estas la plej bona sistemo ĝis nun elpensita; mi ne povas diri plu." Mi petegis, eble iom supermezure, sed sensukcese.
20
Sed, kiam mi estis forironta el lia gastama domo, li redonis al mi albumeton (baptopatran donacon de Mendelssohn), en kiu mi petis ke li skribu sian nomon, kaj mi legis—"Ĉu universala lingvo estas ebla? Jes.—M.M."
I wonder whether the columns of The Esperantist are disposed freely to admit that ever-present personal pronoun, "I." I am perhaps bold in introducing it, but I cannot help thinking that a new language must have to put up with some of the inconveniences, at least, that all old languages have had to tolerate.
What I have to relate is but a little personal souvenir, but it is connected with the name of a great linguist, and an authority well worth quoting.
I was in Venice, not standing between a palace and a prison, but gliding along the canals of the fairy city in a gondola, as every mortal should if he desires to realise that life is worth living. I was reading an article, "Reminiscences," by Max Müller, which delighted me so that the first thing I did on returning home was to write to him, somewhat on these lines—
"I am a stranger to you, and if I don’t write on the spur of the moment, I should not venture to do so at all. Yet surely we ought to know one another. You, a godson of Max Maria von Weber, and I a godson of Felix Mendelssohn! You learnt your Latin and Greek in Leipzig, and so did I; only you went to the Nicolai-Schule and I to the Thomas-Schule, which accounts for the difference in the result. But we must have eaten our schoolboy apples from the same old woman’s basket in the Grimmaische Strasse, etc., etc."
Well, Max Müller answered in the kindest spirit. He had heard my father play with Mendelssohn, and he had seen a picture of mine, so we were not strangers. Would I come to Oxford on my return to England and be his guest.
Some months later I went, and spent several days at his house. There was a unique opportunity of fully ascertaining his views on the adoption of a universal language.
"Is such a thing possible?" I asked him. "Never mind which language is to be selected. I want your authority to silence those who look upon anything of the kind as chimerical."
"Well," he said, "you must go to younger people for an answer to that. You know that I have given it as my opinion that Esperanto is the best attempt at a universal language yet made, and that is as much as I can say." I pressed him, perhaps rather unduly, but without success.
But as I was leaving his hospitable house he handed me back a little album (a godfather’s gift from Mendelssohn), in which I had asked him to inscribe his name, and I read—"Is a universal language possible? Yes.—M.M."
Felix Moscheles.
![[Illustration: hand-written letter.]](../images/mueller.png)
Oxford, July 2, 10 p.m
Is a universal language possible? Yes. M. M.
Felix Mendelssohn:
Felix Moscheles:
F. Max Müller.
Felix Mendelssohn diris.—Se homoj disiĝas ili diras "Ĝis la Revido, Ĝis la Revido."
Felix Moscheles diris.—La lingvoj ankaŭ estas disiĝitaj, do ĉiuj partoprenas la saman deziron. "Ĝis la Revido, Ĝis la Revido!"
THE BEGGAR MAID (Tennyson).
C. Bicknell.
[2] Counts; barons.
21
[Copyright reserved.]
[Tradukis Esp. 6266.]
(Vidu la komencon en Novembra Nro.).
Sceno I. (daŭrigo).
(Revenas la Subestro.)
Subestro.—Faligu la grandmaston! vigle[3]! pli malsupren! Penu direkti la ŝipon al la maro! (Ekkrioj interne) Malbenon al tiuj kriegoj! Ili bruegas pli laŭte ol la blovado, aŭ eĉ nia propra kriado! ... (Revenas Sebastiano, Antonio kaj Gonzalo) Ree? ankoraŭ? Kion vi faros tie ĉi? Ĉu ni devos ĉesigi nian penadon kaj droni? Ĉu vi deziras iri al la marfundo?
Sebastiano.—Ha peston al via faringo, kriemulo,[4] blasfemanta malbenita hundo!
Subestro.—Nu, do, laboru vi mem!
Antonio.—Pendu, malbona hundo; pendu, filo de malvirtulino, insultema bruegulo! Ni ne tiel kiel vi timas droni.
Gonzalo.—Ho! lin mi asekuras[5] kontraŭ la dronado, kvankam la ŝipo ne estus pli fortika ol nuksa ŝelo.
Subestro.—Direktu la ŝipon! Du gradojn plie, al la maro ... haltu!
(Venas Maristoj tute akvokovritaj.)
Maristoj.—Ĉio estas perdita! ni preĝu! ni preĝu! Ĉio perdita! (Foriras ĉiuj)
Subestro.—
Kion? Ĉu malvarmiĝos niaj buŝoj?Gonzalo.—
La reĝo kaj la princoj ĉiuj preĝas: Samstate ni kun ili preĝi devas.Sebastiano.—
Mi perdas paciencon.Antonio.—
Ni pereos: Per la maldiligento de drinkuloj— (Al Subestro) Larĝfaŭka bruegulo mi tre volus Vin vidi droni en dek maralfluoj[6]!Gonzalo.—
Pendonta, tamen, li post ĉio restos, Ja, kvankam plendos ĉiu guto akva Kaj larĝe malfermiĝos por lin gluti.... (Ekbruoj interne) Ĉiel’ kompatu! nun fendiĝas ŝipo! Adiaŭ do, edzino kaj infanoj! Ho ve,[7] adiaŭ, frato! Ĝi fendiĝas!Antonio.—
Ni ĉiuj nun fundiru kun la reĝo! (Foriras).Sebastiano.—
Ni iru tuj al li adiaŭ diri! (Foriras).Gonzalo.—Nun, volonte, mi ŝanĝus mil mejlojn da marakvo nur por seka terpeco, longa erikejo,[8] bruniĝinta dornstipejo,[9] io ajn! Estu do la superega Volo! Sed mi preferus seke morti. (Foriras).
Sceno 2.—Sur insulo—antaŭ la ĉambreto de Prospero.
(Venas Prospero kaj Mirando.)
Mirando.—
Karega patro, se per via povo La maro tiel brue sovaĝiĝis, Ho trankviligu ĝin! Nun preskaŭ ŝajnas Malbonodoran peĉon Ĉiel’ vomi.[10] Se supraj ondoj ne estingos fajron ...Prospero.—
Ne plu miregu nun, kaj kvietiĝu; Al via kompatema koro diru: Ne malbonaĵ’ okazis.Mirando.—
Ho ve, patro!Prospero.—
Nenio, ja, filino, ĵus okazis Krom ĉio, kion mi efektivigis Por vi, filino mia, karulino! Vi kiu ido estas nescianta, Ĉar, nek vi scias pri l’elveno mia, Nek konas min pli altan ol Prosperon, La mastron de malriĉa tia loko, Kaj simplan patron vian.Mirando.—
Mi neniam Imagis plie.Prospero.—
Estas nun la tempo, Kaj vin mi devas plie tuj informi. —Forprenu la magian[11] veston mian—(Daŭrigota).
[3] Cheerily, actively.
[4] Noise-maker, brawler.
[5] Insure.
[6] Tides.
[7] Alas!
[8] Heath.
[9] Prickly broom (or furze) patch.
[10] Vomit.
[11] Magic.
22
12a Okt., 1903. Ben Elmy.
Tradukis Ben Elmy.
Tiu ĉi okazis dum mia lernado ĉe la universitato.
Bruno estis unu el miaj plej intimaj amikoj kaj ni ofte renkontis nin kun aliaj samideanoj ĉe la loĝejo de unu aŭ alia por amika kartoludeto. En tiu ĉi okazo la renkontejo estis ĉe Bruno.
Blanko, alia amiko, alvenis kun mi je la dirita horo, sed tie troviĝis neniu. "Pendu" ni diris. Ni atendis longan tempon: Bruno ne venis. Ni do ekkoleriĝis, kaj deziris repagi al Bruno pro tiu ĉi malplezuro. "Kion ni faros?" "Malsaĝkaptilon!"[12] "Bonege!"
Ni formovis la tablon en angulon de la ĉambro. Sur la tablo, per la helpo de kapkuseno[13] el la dormoĉambro, de kelkaj vestoj, kaj de la lamposfero[14] sur kiu ni figuris malbelegan vizaĵon, kaj en kiu ni enmetis kandeleton, ni konstruis terurigan kreitaĵon. Tiam ni atendis.
Baldaŭ ni aŭdis la paŝojn de la alproksimiĝanta Bruno, kaj ni retiris en la dormoĉambron. La pordo de la ĉambro malfermiĝis: Bruno eniris.
Subite terurplena kriego surdiĝis niajn orelojn. Nia mizera amiko enfalis preskaŭ senmove en sian seĝegon, nur murmurante—"Mi ĝin vidis! Mi ĝin vidis! Mi estas viro mortonta!"
Tiu ĉi rezultato surprizis nin. Ni neniam deziris kaŭzi tian malfeliĉecon.
Kredante ke nia amiko nur ridegis, mi ekkriis "Brandon! Rapide, rapide, alportu la brandon!" Estis senutile. La glaso ekfalinte el la mano de la suferanto, rompiĝis sur la tapiŝo. Tre malrapide, el la disigitaj vortoj de la malsanulo, ni eltiris la sciigon ke li kredis vidi la aperaĵon kiu ĉiam montras sin al membro de la familio Bruno, antaŭ la subita morto de tiu persono.
Ni penis klarigi la aferon, sed sensukcese.
Mi do eliris por venigi kuraciston.
Loĝante en la koleĝo, estis necese ke mi petu permeson de la koleĝestro, ĉar vespere je dirita horo la pordego fermiĝis por ke neniu povu senpermese eliri. La koleĝestro, maljuna sinjoro, bonvolega al la junuloj kiuj venis sub lia flego, kvankam gravmaniera kaj solenvizaĝa, aŭskultinte mian klarigon, tuj donis al mi la deziratan permeson, samtempe dirante—"Estas granda malfeliĉeco, granda, grandega! Mi kredas ke mi mem iros por lerni ĉu mi povos ion fari."
Ĉar la koleĝestro tre malofte vizitis la loĝejon de koleĝanoj, tiu ĉi propono estis tiel ne atendita ke mi tute forgesis la kuraciston, kaj sekvis la estron al la loĝejo de Bruno.
Enirante en la ĉambron ni trovis Brunon ankoraŭ flegatan de Blanko, ŝajne neniel pliboniĝitan. La vizitanto neatendita, klinante sin super la junulo diris amindavoĉe—"Mia kara Bruno, mi tre bedaŭras aŭ...."
Kvazaŭ elektriĝita, la trompoplena Bruno eksaltis sur siajn piedojn elkriante per la plej sana voĉo—"Pardonu al mi, Sinjoro, tute senintence mi petolis[15] antaŭ vi."
Unue iom enuata, sed baldaŭ komprenante la ŝercon, nia bona estro trankvile diris—"H—m! Belega ekzemplo de ‘Mordanto mordita’. Bonan Nokton, Sinjoroj, bonan nokton."
Tiel parolinte li ridetante foriris.
Paul Mathews, Esperantisto 7799.
[12] Booby-trap.
[13] Pillow.
[14] Lamp globe.
[15] Played the fool.
Almozulo: Donu al mi pencon, Sinjorino!
Sinjorino: Ĉu vi ne povas trovi laboradon!
Almozulo: Ne, mia metio estas senutila al la nuna tempo.
Sinjorino: Kial? Kion vi faras?
Almozulo: Mi forŝovelas neĝon de pavimo.
G.C.L.
23
Konfidu je nenia amiko ne pruvinte lin. Ĉe la festena tablo ni trovas pli multajn ol ĉe la pordo de la malliberejo.[16]
Homo havas tri amikojn; du el ili li multege amis, la tria estis al li indiferenta, kvankam tiu ĉi estis la plej sincera el ĉiuj. En tago li devis aperi antaŭ la juĝisto ĉar li estis grave sed maljuste kulpigita. "Kiu el vi," li diris, "venos kun mi por atesti por mi, ĉar mi estas grave kulpigita kaj la reĝo koleriĝis?" La unua el liaj amikoj tuj diris ke, pro aliaj aferoj, li ne povus iri kun li. La dua akompanis lin ĝis la pordo de la juĝejo, tiam li iris returnen pro timo de la kolera juĝisto.
Sed la tria, al kiu li malplej konfidis, eniris, paroladis por li kaj atestis tiel ĝoje pri lia senkulpo, ke la juĝisto liberigis lin.——
Homo posedas tri amikojn en tiu ĉi mondo. Kiel li kondutos je la horo de la morto, kiam Dio vokos lin antaŭ sian juĝejon? Mono, lia plej bona amiko, forlasos lin unue. Liaj parencoj akompanos lin ĝis la pordo de la tombo, kaj tiam returnos domen. La tria, kiun li ofte forgesis dum la vivo estas liaj Bonagoj. Nur tiuj ĉi akompanos lin ĝis la trono de la Juĝisto. Ili antaŭiros, parolos, kaj trovos por li kompaton kaj pardonon.
Elise Bauer.
[16] Prison.
Antaŭ multe da jaroj je Dimanĉo, viro iris en arbaron por kolekti lignon. Li kunigis ĝin, kaj, portis ĝin domen. Li renkontis belan viron, dimanĉe vestitan, kiu estis ironta al preĝejo. Li haltis, ekparolis al la lignoportanto kaj diris "Ĉu vi scias ke sur la tero hodiaŭ estas Dimanĉo, kiam Dio ripozis, kreinte la mondon, ĉiujn bestojn kaj la homaron? Ĉu vi ne scias ke estas skribite en la tria komando Sanktigu la Dimanĉon?"
Sed la viro estis korhardiĝita kaj respondis "Dimanĉo tera aŭ Lundo ĉiela, kion faras tio al mi?" La bela viro, kiu estis Dio mem, respondis "Portu do eterne vian branĉaron. Kaj tial ke Dimanĉo sur la tero ŝajnas al vi esti senvalora, havu do eternan Lundon en la Luno kaj staru ĉiam tie kiel timiginta ekzemplo por ĉiuj kiuj malsanktigas la Dimanĉon per laboro." De tiu tempo la viro kun la branĉaro staras en la Luno, kaj eble starados tie eterne.
Elise Bauer.
Antaŭ iaj semajnoj aperis artikolo en la Daily Mail kie oni skribis ke Ĵapananoj trovis ke, se ili manĝadis nur rizon, ĝi produktis hidropsion, sed se ili miksis hordeon kun la rizo la malsano ne okazis.
Trovante en la Adresaro la nomon de Japonano, mi tuj skribis al li sciigante lin pri la supre nomita artikolo kaj demandante ĉu ĝi estis akurata.
Mi ricevis la sekvantan respondon—"La malsano okaza estas ne la hidropsio sed beriberi aŭ elefantiasio. La rizo sole ne kaŭzas tion: La malriĉuloj, la kampanoj, ankaŭ suferas je tiu malsano kvankam ili ne ofte manĝas rizon; eble nur unu aŭ du foje dum monato. La rimedo por tiu malsano estas ne ankoraŭ konata, sed la mikso de hordeo kun la rizo estas bona; ankaŭ la aero de la patralando. La homoj kiuj vivas en malaerigata ĉambro havas ofte tiun malsanon. Unu aŭ du monatoj en la patralando estas sufiĉaj por kuraci ĝin." (Espo. 7383).
Esperantisto 8105.
Kara Sinjoro, La unua numero de via tre laŭdinda gazeto ne sole donis al mi grandan plezuron sed ankaŭ portis benon al ĉiuj de tiu ĉi loko; ĉar, ĵus ĉe la momento de ĝia alveno, komencis la pluvo de ni longatempe dezirita, kaj kiam mi malfermis la koverton, brilaj fulmoj kune kun la lumo de mia elektra lampo lumigis al ĝiaj bone presitaj paĝoj. Certe ĉiuj Anglaj Esperantistoj dankos vin tre kore por via kuraĝa kaj sindonema laboro, kaj deziros longan vivon kaj plenan sukceson al la entrepreno. Mi bedaŭras ke mi mem donis malbonan ekzemplon al miaj pli junaj Esperantuloj, skribante en mia artikoleto "Itala Somero," ke oni kulturas ĉe ni Kariofilojn.[17] Mi devis esti skribinta diantojn,[18] ĉar la kariofilo,[17] kreskaĵo de tropikaj landoj, ne povas vegeti tie ĉi. Kvankam mi estas nemetiista[19] botanikisto, mi ne sciis la sciencan nomon por "cloves," kaj mi ne lernis la Esperantan vorton por "carnation." ...
Jen mia konfeso kaj senkulpigo! Nun mi almenaŭ ellernis tre multe pri la kariofila[17] natur-scienco, uzado, kaj komerco; kaj mi miriĝas legante ke Anglujo enportas ĉiujare ¼ milion funtojn[20] da tiu drogo. Certe ĉiuj ne estas uzitaj por bongastigi niajn pomtortojn![21]
[17] Cloves.
[18] Carnations.
[19] Amateur.
[20] Pounds.
[21] Apple tarts.
24
(Telefona Okazo.)
(de G. S. WEBSTER, eltirita el "TAT," tradukita de JOHN ELLIS.)
S-INO JUNEDZO. S-O JUNEDZO. VOĈO.
[SCENO.—Manĝoĉambro ĉe Gesinjoroj Junedzo. La telefono estas fiksita sur skribtablo.]
S-ino Junedzo (alparolante al katido, dume ŝi ĉirkaŭligas banton[22] ĉirkaŭ ĝia kolo[23]).—Nu[24], katideto, mi miras kion mia Riĉjo faras. Mi esperas ke li ne aliris al malplaĉega ĉevalkura konkurso—mi ne kredas ke li sin okupas tiamaniere dum lia libera tempo—malgraŭ la duonesprimaĵoj[25] de Klaro Paseo, sed—. Bone, mi jam alvokis lin telefone nur sepfoje hodiaŭ, kaj li mem respondis al mi ĉiufoje; tial ĉio necese estas tute ĝusta. (Sidigas la katidon sur kuseno) Nu, kion fari? Estas tro varme por eliri kaj vizitadi. Mi jam parolis kun la servistinoj pri iliaj kulpetoj, sufiĉe je unu tago. Mi kudris butonon sur la ganto de Riĉjo, kaj mi jam skribis dudek-sep paĝojn al la patrineto. Ho! Mi devas alvoki Riĉjon denove; li kutimas aŭdi mian voĉon almenaŭ okfoje en ĉiu tago. Kara knabo! Li pensos ke mi ĉesis ami lin, aŭ ian similan teruraĵon! (Aliras al la telefono kaj sonorigas) "N-on 2,337 Junedzo, mi petas." (Post momento, ŝi aŭdas respondon.)
S-ino J. (en ’fonon).—Jes, ĉu vi ĉe-estas?
Voĉo.—Kompreneble, Karulineto!
S-ino J.—Kiu estas tie?
Voĉo.—Kies voĉo sonas, ĉu vi pensas?
S-ino J.—Tio estas simila je la voĉo de mia propra edzeto.
Voĉo.—Tia mi estas, Kara Mia!—Via vera, sola, propra Riĉjo.
S-ino J—Ĉu vi maltrankviliĝas kaj pensadas ke mi ne estas alvokonta al vi denove, Plejkara?
Voĉo.—Jes; mi ja terure maltrankviliĝis pri tio, Koro Mia.
S-ino J.—Kion vi faras?
Voĉo.—Mi tre laboradas, kaj multe pripensadas pri mia propra edzineto. (En tiu ĉi momento, persono larĝaŝultra, festatempe vestita, mallaŭte malfermas la pordon. Li staras senmove, kaj rigardas S-inon J., ridete sed silente.)
S-ino J. (en ’fonon).—Mi sentadis tre forlasite la tutan tagon longe.
Voĉo.—Kompatinda knabineto! Baldaŭ mi revenos, ĉarmanta mia.
S-ino J.—Mi skribis dudek-sep paĝojn al la patrineto.
Voĉo.—Ĉu efektive? La kara maljuna sinjorino! Mi esperas ke vi sendis al ŝi la esprimon de mia amo.
S-ino J.—Ha! Nu, mi ŝatas[26] aŭskulti vin kiam vi parolas tiel pri la patrineto. Penu ĉiam paroli tiamaniere pri ŝi kiam vi estas hejme. (La persono apud la pordo ŝajnas malkontente, kaj ial iom ekscitate.)
Voĉo.—Mi promesas, Amatino Mia.
S-ino J.—Mi ja pensas ke vi povus aranĝi ke vi venos hejmen frue hodiaŭ, Riĉjo, por festi la trian monaton de nia edzeco. (La persono subite timiĝas, kaj provas forŝteli mallaŭte for de la ĉambro, senvidite.)
Voĉo.—Tion mi volus, karulineto mia; sed ni estis tre okupataj ĉe la oficejo la tutan tagon longe, kaj ... (la persono piedfrapas senintence la katidon—la katido blekas ... kaj S-ino J. ĉirkaŭrigardas antaŭe ol la persono povas atingi la pordon—ŝi lasas fali la aŭdilon telefonan, rapidas al li, kaj kaptas lin sovaĝe per lia brako.)
S-ino J. (kun milo[27] da vulkanoj[28] je sia voĉo)—RIĈJO!! RIĈARDO!!!
S-o J. (provas gajete ŝajni kuraĝa).—Nu, Kara Mia, ĉu vi ĝojas min revidi?
S-ino J. (trenas lin al la telefono).—Venu tien-ĉi. (Ŝi tenas la aŭdilon sur lian orelon, kaj tuj poste parolas en la telefonon si mem).
S-ino J. (en la ’fonon).—Kaj kiu vi diris ke vi estas?
Voĉo.—Efektive, ĉu vi forgesis tiel baldaŭ? Via propra Riĉjo.
S-o J.—Sed, pendiĝu! ... (S-ino J. metas sian manon sur lian buŝon).
S-ino J.—Kaj kion vi diris ke vi faris?
Voĉo (ripetas malrapide kaj tre klare).—Ke mi tre laboradis, kaj multe pripensadis pri mia propra edzineto.
S-o J. (li mem provanta alvoki per la telefono).—Silentiĝu, malsaĝulo! Ĉu vi ne scias.... (S-ino J. ĉesigas lin kiel antaŭe.)
S-ino J. (en la ’fonon).—Ni finigos tiun-ĉi konversacion ĉar S-o Junedzo, kiu estas apud mi, laĉigas iom aŭskultante lian propran imaĝan voĉon. Bonan tagon! kompleze tenu vin pretige por atesti kiam mi procesos por ricevi juĝan disigon.[29]
Voĉo.—Ŭ—ŭ—ho! ŭ—ŭ—(S-ino J. sonorigas por ĉesigi la elektran komunikadon; sin turnas al S-o J., kies vizaĝo grade iĝas fraga-tomata-sun-malleviĝan specon de koloro).
S-ino J. (per nordpolusa[30] voĉo).—Havu la bonecon klarigi—se eble vi povas.
25
S-o J. (gajete).—Certe, kara mia, certe! Nu, vi vidas, karesinda mia, vi havas tre dolĉan kutimeton, alvokante min ĉe la oficejo ĉiuhore, kaj ĉar mi—ŭ—ne estas—ŭ—ĉiam tie....
S-ino J.—Estante ĉe ĉevalkuraj konkursoj, eble?
S-o J. (kuraĝege).—Jes, estante ĉe ĉevalkuraj konkursoj; kvankam, trovinte mian unuan gradan bonprosperaĵon hieraŭ, mi estas forlasonta tiujn de nun. Sed, daŭrigante ... ĉar mi ne ĉiam estas ĉe la oficejo, mi pensis ke vi koler ... ŭ ... maltrankviliĝus se mi ne respondus ĉiufoje kiam vi sonorigus por mi; tial mi ordonis ke Korkisto, mia ĉefkomizo, kiu estas iom da ventroparolanto, imitu mian voĉon, kaj respondu al vi tiam, kiam mi forestus, kaj la malsaĝulo nesciis ke mi jam venis hejmen frue hodiaŭ—tial—Ho! pardonu min, Mimio!
S-ino J. (frostatone).—Neniam! (surlevigante la katidon) Venu kun mi, katideto, ni ambaŭ estas trompiĝitaj. Ne pensu ni plu pri tio! Ni reiros al la patrineto, kaj ... (lasas larmon fali sur la dorson de la katido). Sed (sin turnante al S-o J.) permesu al mi por diri al vi, Sinjoro ke—(telefona sonorileto tintas) Ha! la ’fono denove! (S-o J. saltas antaŭen kvazaŭ li volis respondi—S-ino J. malhelpas lin) Pardonu min, nun estas mia vico por falsi la telefonon, mi kredas. Eble estus eĉ pli interesa afero, se mi provus ventroparolan aktoraĵon (aliras al la telefono kaj respondas per raŭka, vira voĉo) jes, kiu estas tie?
Voĉo.—Ho! Maljunulo! Ĉu tiu estas vi?
S-ino J. (same kiel antaŭe).—Ne,—Ŭ—tio estas, jes.
Voĉo.—Nu, nur unu vorto pri tiu diamanta ĉirkaŭkolo, kiun vi petis ke mi elektu por via edzino. Vi diris ke via vetgajno estis cent-deko da livroj; nu, ĉar vi volas aldoni plue dekon, mi povas ricevi ĵus tion, kion vi bezonas, pendaĵon ankaŭ, po cent-dudek livroj. Ĉu tio vin ŝatas?
S-ino J. (per malforta voĉeto).—Riĉjo, ĉu vi volus veni kaj respondi al tiu-ĉi, mi petas?
(Li aliras al la telefono, kaj post aranĝinte la aferon, sonorigas por ĉesigi la komunikadon, kaj sin turnas al S-ino J., kiu sidas sur la sofo, ŝia vizaĝo en la pelto de la katido, kaj ploras iom).
S-o J. (alstreĉante liajn brakojn).—Mimio!
S-ino J. (lasas fali la katidon).—Ho! Ho! (Sur lian bruston) Ho! Riĉjo!! (La katido ĝoje murmuras.)
[22] A knot of ribbon.
[23] Neck.
[24] Well!
[25] Half statement.
[26] Like.
[27] A thousand.
[28] Volcanoes.
[29] Separation.
[30] Northpolar.
In fulfilment of a promise made in the first number of The Esperantist, a few phrases are here given, with their equivalent English phonetic spelling. In reply to those friends who wish to see a monthly list of stock phrases, with their English meaning, we beg to remind them that the Frazlibro de la Turisto contains 400 such phrases, each in 6 languages, for the trifling cost of 6d. We are not disposed to sacrifice our limited space as suggested, unless, after mastering the 400 phrases named, which deal with a great diversity of subjects, our friends still feel the need for a further collection.
The phrases used below are culled from a forthcoming work by Mr. J. A. Thill, of Plymouth:—
Ĉiam uzu Esperanton kiam vi skribos al mi.
Chee|ahm ooz|oo Aysp|ayr|ahnt|ohn kee|ahm vee skreeb|ohs ahl mee.
Veku min morgaŭ ĉirkaŭ la kvina horo.
Vay|koo meen mohrg|ow cheerk|ow lah kveen|ah hohr|oh.
Senvestigu vin kaj kuŝiĝu.
Sayn|vayst|eeg|oo veen ky koosh|eej|oo.
Mi prosperis en tiu ĉi afero.
Mee proh|spayr|ees ayn tee|oo chee ah|fayr|oh.
Mi devas refari tiun ĉi kalkulon.
Mee dayv|ahs ray|fahr|ee tee|oon chee kahl|kool|ohn.
Vi rejuniĝas pli kaj pli!
Vee ray|yoon|eej|ahs plee ky plee!
Kiam vi senvestigos viajn piedojn?
Kee|ahm vee sayn|vayst|eeg|ohs vee|ine pee|ayd|oyn?
Lernejestro, afable parolante al la plej mallertulo de la lernejo:
Ĉu la maro alvenis al viaj atendoj, Roberto?
Lernanto, kiu estis tro proksimiĝinta al la undoj:
Se plaĉas, Sinjoro, ĝi alvenis al tie ĉi; Kaj, per fingro, li montris sian bruston.
E. M.
Du fratinoj loĝis kune kun sia onklino, bona sed tre severa virino.
Unu tagon la plej maljuna ekvidis ke la infanino fosas en la ĝardeno kaj enterigas ion. Poste ŝi foriris por trovi tion kion sia fratino faris: Kaj ŝi eltiris el la truo paperan folieton sur kiu estis malbone skribitaj tiuj ĉi vortoj. "Kara Diablo, venu tuj kaj forportu mian onklinon Marion."
Esperantisto, 4686.
Du vendistoj de malnovaj vestoj loĝis kontraŭe. Nature ili ne tro amis unu la alian. Nokte anĝelo venis al unu el ili kaj diris. "Rakontu al mi tion, kion vi deziras, kaj mi donos ĝin al vi kondiĉe ke via najbaro ricevos la duoblon da ĝi."
La viro pensadis longatempe kaj fine respondis "Mi volas ke mi blindiĝos je unu el miaj okuloj."
Esperantisto, 8105.
26
Doktoro Zamenhof aminde skribis al ni la sekvantan leteron—
"Kara Sinjoro, Kun granda plezuro mi ricevis la unuan numeron de The Esperantist. La bona enhavo kaj la bela eksteraĵo faras tre bonan impreson. Mi estas tute certa ke la gazeto tre plaĉos al ĉiuj esperantistoj jam ekzistantaj, kaj ĝi baldaŭ fariĝos potenca kreilo de multaj esperantistoj novaj. La komenco eble estos malfacila, sed la fruktoj de Via laborado estos riĉaj kaj belaj. Volu enskribi min en la nomaron de la abonantoj
... Via, L. Zamenhof."
Vere estas afablege de nia kara estro apogi la verkon de eklernantaro, kiel estas preskaŭ ĉiuj el niaj kunverkantoj. Estas granda honoro havi lin inter niaj abonantoj, kaj la Redaktoro estas certa ke la legantaro aprobos ke Doktoro Zamenhof estus la sola honorinda abonanto al la novenaskita organo.
Sinjoro Fruictier skribis al ni el Parizo. "Tie ĉi nenio nova. Tridekses publikaj kursoj de Esperanto estas tuj malfermiĝontaj en Parizo: se nur ĉiu havus kvindek lernantojn diligentajn, estus bonege!!! Duan eldonon de La Frazlibro mi pretigas: al ĝi mi aldonas gramatikon plenan de Esperanto, en la kvin lingvoj. Kore via, P.F."
Vere la lingvo rapidege antaŭmarŝadas en Parizo, kaj estas esperinde ke ankaŭ tie ĉi Londone ni baldaŭ havos 36 kursojn. La Frazlibro de la Turisto sen gramatiko certe estis bonega libreto; kiam oni aldonis kvinlingvan gramatikon, estos pli ol bonega, ĝi estos mirinde utila verketo.
Sinjoro Bourlet, Prezidanto de la Grupo Esperantista Pariza skribis—
"La firmo Hachette & Ko. en Parizo preparas kun la helpo de Sinjoro de Ménil tutmondan jarlibron Esperantistan. Tiu jarlibro enhavos la nomojn kaj adresojn de ĉiuj Esperantistoj, pro-esperantaj Societoj, ĵurnaloj, k.c. Ĝi eliros en la monato Marto de la proksima jaro. Mi treege petas vin ke vi bonvolu sendi ĉiujn eblajn sciigojn, kiuj povus faciligi ĝian verkadon al Sinjoro B. F. de Ménil, 46 Boulevard Magenta, Paris 10.
Internacian kaj kunfratan saluton."
La enskribo estas senpaga.
Sinjoro Cart skribis afablan leteron gratulante nin pri The Esperantist kaj petante ke ni enpresu nomaron de la libroj por la blinduloj. Plezure ni anoncas ke la Angla lernolibro en la Brailla skribo nun estas eldonita, kaj ke ĝia kosto estas 4s. Ni ankaŭ sciigos ĉiujn blindajn amikojn de la nomaro de aliaj jam eldonitaj verkoj, se ili skribos al ni.
Du samideanoj en Ĵaponujo, Sinjoroj Gauntlett kaj Doorn, ankaŭ skribis pri Esperanto en la Japan Times. Ni ankaŭ sendis respondon.
Post la ricevo de la dua letero, la Redaktoro de tiu ĉi malproksimega organo skribis kiel sekvas.—"The fact that our playful rap at Esperanto should have inspired a disciple of that up-to-date language in this far corner of the world to champion its cause is certainly almost sufficient to make us reconsider our former verdict (which was perhaps dictated by æsthetic rather than utilitarian motives), and to admit that Esperanto may after all have a brighter future than Volapuk. At least the acquisition of the new tongue can do no harm and may possibly do some good. We thank our correspondent for the trouble he has taken.—Ed., J.T."
Bone, bonege! kaj la tutmonda Esperantistaro devas gratuli Sinjoroj Gauntlett kaj Doorn por la granda helpo kiun ili tiel donis al la lingvo ne en Ĵaponujo sole, sed ĉie.
Ni bedaŭras ke ni ne povas presi ĉiujn la afablajn leterojn kiujn alilandaj amikoj sendis. Eble, en la estonteco, kiam nia malgranda organo estas bone loĝiĝita, ni povos pligrandiĝi ĝin kaj presi du paĝojn de alilanda korespondado. Ĝis tiu tempo venos, ni devas esti kontentaj kun nur unu paĝo de tiaj interesaĵoj.
27
La Leono, la Urso kaj la Vulpo.—Leono kaj urso iam trovis mortigitan cervidon, kaj longe interbatalis por posedi ĝin. Tiel grava fariĝis la batiĝo ke fine ambaŭ el ili, duone blindigitaj kaj duone mortigitaj, kuŝis sur la kampo, sen sufiĉa forto por tuŝi la trovaĵon streĉitan inter ili.
Vulpo alvenante tiam kaj vidante ilian mizeran staton, trapaŝis inter ilin kaj forportis la kaptaĵon.
"Kiaj malsaĝaj kreitaĵoj ni estas," ili ambaŭ ekkriis, "ni malŝparis nian tutan forton kaj batis unu la alian nur por doni manĝon al fripono."
Batalantoj ofte perdas tion por kio ili interbatalis.
(6266).
La Hundo kaj la Katino—Maljuna sinjorino posedis hundon kaj katinon. La hundo, kiun ŝi havis por gardi ŝian dometon, loĝis ekstere en ligna hundejo; kaj manĝis komunajn manĝaĵojn.
La katino estis karesita; kaj pasigis la tutan tagon manĝante luksaĵojn kaj dormante sur la mola tapiŝeto antaŭ la fajro.
Longatempe la hundo envie rigardis la katinon; kaj fine parolis al ŝi kiel sekvas—
"Mi gratulas vin, fraŭlino, pri via tre bela vivo."
"Kiel ĝi estas pli bona ol via?" respondis la katino, malfermante larĝe siajn okulojn.
"Ni ŝanĝu lokojn dum unu semajno; kaj eble vi eltrovos." "Plezure," respondis ŝi, kaj tuj la ŝanĝo estis farita.
Je la komenco la hundo ĝuis[31] sin en la saloneto, sed sia ĝojo ne estis longedaŭranta. Sia granda korpo okupis tro multe da spaco; kaj la servistino, kiam ŝi aranĝis la ĉambron, metis siajn piedojn sur lia kapo aŭ sur lia vosto, kaŭzante al li grandan doloron. La manĝaĵoj kiuj estis estintaj sufiĉaj por la katino, ŝajnis esti nenio al lia forta stomako, kaj li sentis kvazaŭ mortonta de malsato. Fine la saloneto, unue tiel varma kaj bela, fariĝis al li senaeran malliberejon. Post du tagoj li ne povis toleri ĝin pli longe, kaj, humile foririnte al la hundejo, diris "Ĉu vi estas tie, fraŭlino?"
"Jes," respondis la katino je la pajlo interne.
"Nu, mi ĵus estis pensanta ke, se rabisto venus, vi ne povus kontraŭstari lin; tial mi revenis al mia propra loko." La katino reiris en la saloneton ridetante.
Ne avidu la sorton de via najbaro.
(8380).
[31] Enjoyed.
ELEGIO.
El J. Reboul.
Esperantigis A. Motteau.
[32] Cradle.
[33] Contains.
[34] Support.
[35] Wrinkle.
[36] Coming here.
28
In our first issue the hope was expressed that all Esperantists would, without delay, translate the two letters enclosed in the Textbook and send them in for "The Adresaro." Many have already done so, and will no doubt soon commence their foreign correspondence, even if the collecting of picture postcards or postage stamps be the initial incentive. Several translators have experienced slight difficulties in their work, which we now take the opportunity of explaining.
In the first edition of the Textbook the first letter contained the word "propono." Many were unable to translate this, the meaning of which is "proposal." "Ekskolonelo" also presented difficulty to many. The meaning is simply "ex-colonel"!
The more recent letters seem to contain but one point of difficulty—the wonderful ever-recurring word "samideano" (which was here put in the feminine through an oversight). We have not yet discovered an apt translation for this most useful term. One of our members has put "friend in Esperanto," whereas others describe it as "kindred spirit" or "fellow-thinker." The literal meaning is of course "one who shares the same idea as yourself."
A most interesting letter has come to hand from one of our enthusiastic members. We here print it at length:—
"Dear Sir,—I am reluctant to encroach upon your time, but I feel I must write to congratulate you upon the get-up, the good printing, and the general excellence of your first number. It is far and away the best Esperanto journal I have seen.
"One of your correspondents, I see, urges that her age (71) precludes the possibility of her doing much for Esperanto. I hope not. If she has the same good health as I have, she may have several years before her yet. I am in my 81st year, and though I have a very busy life, I take a great delight in our "Kara Lingvo," and can read it with tolerable ease ... I am puzzled about the sound of "Eŭ," "Ej," and "Uj" ... I cannot make out the last line but one on page 9.
Yours, etc.,E.D.R."
We heartily thank E.D.R. for his interesting and cheering letter. Certainly we all hope to have plenty of time before us in which to propagate "La Karan Lingvon."
To deal with the last point first, it was one of the printer’s errors which one must inevitably find in a journal printed in a new language. "Firmo firinoj" should have been the one word "Firmoj." Our good colleague, Mr. Ahlberg, is thus fully exculpated from what at first sight must have seemed to our readers as "very original Esperanto" on his part. In apologising for the error, we would again call the attention of our readers to the motto at the top of page 1.
The Eŭ is very rare, generally found in Eŭropo, which is pronounced as Ay-oo-roh-po, just as if the ordinary u had been used. The letter ŭ has no individual sound, as was explained in our last issue. Ej in plej, and all other cases, has the value of the ayi in playing. Uj as in ruin. Take for example the word Patrujo. This is spoken Pah-troo-yo. Similarly Lernejo is Lairn-eh-yo.
J.H.M. of Walthamstow writes a congratulatory letter in Esperanto, concluding with the request that we explain the etymology of three words used in the Gazette. "Klopodi," meaning "to busy one’s self about something," is derived from the Polish: klopotac sie. "Ĉerpi," meaning "to exhaust," comes from the Polish: czerpac. "Varbi," "to enrol," from the German: bewarben.
N.B.—It is remarkable, considering that Dr. Zamenhof is a Pole, that there are not more Slavonic words in Esperanto.
Philologists will find the Universal Dictionary (in Esperanto, French, English, German, Russian, and Polish) a useful work. Price 1s., post free.
Friends have written suggesting that we should have monthly competitions for the best translations from given passages in English literature. The idea is an excellent one, but we cannot adopt it at present, as our time is too fully occupied to enable us to give the requisite amount of care to the competitors’ efforts. Nevertheless, we hope for an interesting competition in the near future. We need original work, however, more than translations. Meanwhile we offer a Prize (the Will o’ the Wisp English-Esperanto Dictionary, which really ought to be ready by Christmas) to all friends who can send us the annual subscriptions of ten new subscribers. Of course secretaries and officials of groups are not included in this offer.
We are glad to state that we have received numbers of interesting letters. Our inveterate foe, space, forbids our printing all we wish. We trust that our friends will be satisfied with the written replies which are generally sent when their letters are crowded out.
29
Samideanoj en Boulogne-sur-Mer faris publikan pruvon pri la utileco de Esperanto per tiu ĉi gazeto. Trovinte Francajn amikojn kiuj komprenis la Anglan lingvon, ili petis ke tiuj ĉi traduku en la Francan la dulingvajn artikolojn en nia unua nombro. La Esperantistoj ankaŭ faris same. La rezulto estis rimarkinda. La tradukoj de la Esperantaj adeptoj estis pli akurataj ol tiuj de la studentoj de la Angla lingvo. Tiel oni praktike pruvis ke Esperanto estis ankaŭ taŭga ilo per kiu lerni naturajn lingvojn! Ili ankaŭ sammaniere tradukis La Suno Hispana.
Ni bedaŭras ke ni ne havas sufiĉe da spaco por doni ĉiumonate malgrandan priskribon pri niaj samtempaj gazetoj Esperantaj. Eble la Lingvo Internacia, L’Espérantiste kaj la Belga Sonorilo estas tiel bone konataj de nia legantaro kiel estas La Lumo. Sed tre malgranda nombro de Anglaj Esperantistoj vidis la novan (mi estis dironta la plej novan sed tiu ĉi Esperantist estas la lastenaskita) Hispana Suno. Ĝi estas dekdupaĝa monata gazeto en la lingvoj Hispanaj kaj Esperantaj, kaj enhavas multe da tre interesa kroniko. Oni ne trovos rakontojn aŭ poemojn, sed la organo estos tre utila por ĉiuj kiuj deziras lerni la lingvon de Cervantes; ĉar la paralelaj tradukoj estas laŭvortaj.
La Sekretario de la Edukada Regnafako[37] skribis, antaŭ ne longe, al Sinjoro Ellis (Keighley), respondante je lia propono ke la instruado pri Esperanto fariĝus parton de la edukada kurso en la lernejoj popolaj kaj dugradaj. Li diris ke "La fakestroj ne estas pretaj por akcepti la proponon nuntempe." Movi regnan fakon estas longa afero, sed espera fajrereto kuŝas kaŝe en tiu vorto nuntempe.
Sinjoro Ellis ankaŭ sciigas nin ke Sinjoro Wackrill, Colombo, Ceylon, komencis kurson, esperante plioficiale fondigi societon kiam la membraro estos plimultiĝinta.
Ni bonvolas sukceson je lia entrepreno, kiu speciale interesas nin ĉar ĝi estas la unua peno por disvastigi Esperanton en Ceylon.
Sinjoro Metcalfe diras ke li nun komencis korespondan ŝakludon kun Subleŭtenanto L. Jamin (Antverpeno). Ambaŭ el ili ĉiam skribas en Esperanto kaj Sinjoro Metcalfe nun atendas la kvaran movon.
La unua kunveno de la nova Esperanto Society en Brixton estis tre sukcesa. Preskaŭ cent ĉeestantoj aŭskultis paroladon pri la lingvo internacia kaj ĝia gramatiko. Poste, dudeksep el ili membriĝis kaj la ĉiusemajna kurso komencis. Sinjoro E. W. Eagle, 21, Kellett Road, Brixton, estas la Hon. Sek.; kaj li volonte respondos je ĉiuj demandoj pri la nova societo, kies jarabonpago estas 2s. 6d.
Jen estas ankaŭ bonaj novaĵoj de Plymouth. Sinjoro Treleaven paroladis ĉe la Athenæum, Plymouth, kaj, post kelkaj tagoj, donos similan paroladon en Liskeard, Cornwall.
Oni devas gratuli tiun ĉi energian varbiston kaj esperi ke la du paroladoj kreos multajn samideanojn kaj eble fondigos novajn kursojn.
Tiu ĉi estas nur la dua nombro de The Esperantist, sed ĝi estas la lasta de la jaro 1903a. La Redaktoro deziras sendi internaciajn salutojn al ĉiuj amikoj, ĉu Angloj, ĉu alilanduloj, kaj gratuli ilin pri la bona progreso kiun Esperanto faris dum tiu ĉi jaro. Esperanto ĉiam kreadas entuziasmulojn;[38] sekve ĝi kreskadas pli kaj pli rapide.
Antaŭ dekdu monatoj, la bela lingvo estis preskaŭ nekonata en tiu ĉi lando. Nun jen estas tie ĉi almenaŭ 5,000 personojn kiuj aĉetis lernolibrojn; kaj unu lernolibro ofte instruas multajn lernantojn. Kaj tiu ĉi ne estas la plej bona atesto pri la praktikeco de Esperanto. Multaj el niaj ĉi-tieaj samideanoj jam estas adeptoj, kaj skribis bonajn kaj interesajn artikolojn por tiu ĉi malgranda organo. Vere, mi dubas ĉu estus eble ke oni redaktu gazeton en natura lingvo ajn, post dekdu monatoj de lernado; eĉ se tiu lernado estus estinta treege koncentrigita. Sed tia estas la simpleco de Esperanto, ĝia logikeco, ĝia senescepteco, ke oni povas eldoni monatan gazeton en la nova lingvo kaj ricevi la aprobon de Doktoro Zamenhof mem. Vivu Esperanto! Vivu Doktoro Zamenhof! Vivu ĉiuj amikoj kiuj komencas disvastigi la internacian lingvon tra la multelingva mondo!
[37] Board.
[38] Enthusiasts.
30
With pleasure we announce that both the Esperanto-English and English-Esperanto Dictionaries will be ready by Christmas. Orders are now being booked, and will be executed as soon as possible. Each work is published at 2s. 6d. Send to the Hon. Sec., Esperanto Club, 41, Outer Temple, London, W.C.
From The Esperanto-English Dictionary.
From The English-Esperanto Dictionary.
31
In order that this Gazette may be useful as a propaganda agent, it has been considered advisable to include in each number a synopsis of the Grammar of Esperanto, so that those hitherto ignorant of its system may be the better able to appreciate the magazine.
The ALPHABET is composed of 28 letters. They are the following:—
A B C Ĉ D E F G Ĝ H Ĥ I J Ĵ K L M N O P R S Ŝ T U V Z and Ŭ.
The VOWELS are always given a long sound; as in the well-known phrase, "Pa, may we go too?" Shorthand students will at once recognise them as the long vowels of "Pitman." Their sound can also be illustrated by—"Bart, Bait, Beat, Boat and Boot."
The following CONSONANTS need special attention. It must be remembered that the sounds given are invariable, because Esperanto spelling is phonetic and each letter has only one sound:—
| The letter | C | is sounded as | in | Czar, or as the "ts" in Bits. |
| " " | Ĉ | " " | Church. | |
| " " | G | " " | Gag; i.e., the hard sound. | |
| " " | Ĝ | " " | George; i.e.,the soft sound. | |
| " " | H | " " | His; i.e., it is aspirated and never mute as in French. | |
| " " | Ĥ | " " | Loch; i.e., the Scotch or German "CH" or Spanish "J." | |
| " " | J | " " | the | English letter Y. Thus Paroloj is sounded Paroloy. |
| " " | Ĵ | " " | the | French J in Bijou or the S in the English word Pleasure. |
| " " | S | " " | in | Sun; never as in Rose (Rozo in Esperanto). |
| " " | Ŝ | " " | in | She. |
The English letters Q, W, X and Y do not exist in Esperanto.
The letter Ŭ is only found in diphthongs—Baldaŭ is sounded Bahldow.
The one remaining point to be mentioned is that "AJ" is the same as in By. "OJ" as in Boy.
ALL NOUNS end in O in the nominative singular. Birdo, a bird.
When the direct object to a verb, an N is added to this O. Mi havas birdon, I have a bird.
All nouns form the PLURAL by adding J to the singular. Birdoj, birds. If objective, birdojn.
All ADJECTIVES end in A and agree with the noun in number and case. Mi havas belajn birdojn, I have beautiful birds.
The INFINITIVES of VERBS always end in I. Lerni, to learn. Pensi, to think.
PRESENT INDICATIVES end in AS in all persons singular and plural. Mi iras, I go. Ili iras, they go.
PAST INDICATIVES end in IS in all persons singular and plural. Mi iris, I went. Ni iris, we went.
FUTURE INDICATIVES end in OS in all persons singular and plural. Ŝi iros, she will go.
CONDITIONAL MOOD ends in US in all persons singular and plural. Li irus, he would go.
IMPERATIVE MOOD ends in U. Parolu! speak! Iru! go!
SUBJUNCTIVES are formed by using "KE" and the Imperative. Ke mi iru, that I might go.
The PRESENT PARTICIPLE ACTIVE ends in ANTA—Iranta, going. In the Passive voice in ATA—Farata, being done.
PAST PARTICIPLE ACTIVE ends in INTA—Irinta, having gone. In the Passive voice in ITA—Farita, having been done.
FUTURE PARTICIPLE ACTIVE ends in ONTA—Ironta, about to go. In the Passive voice in OTA—Farota, about to be done.
ADVERBS end in E—Bone, well. Bele, beautifully.
1. The DEFINITE ARTICLE is invariably LA in all cases singular and plural. La Patroj, the Fathers.
2. There is no indefinite article in Esperanto. Patro, a Father; or merely Father, as the case may be.
3. "NOT" is expressed by "NE." Mi ne havas amikon, I have not a friend.
4. Questions are introduced by "Ĉu." Ĉu mi ne havas amikon? Have I not a friend?
5. ESTI, to be, is the auxiliary verb in Esperanto. Havi, to have, is never an auxiliary.
N.B.—There are no exceptions or irregularities in Esperanto.
32
The VOCABULARY has been simplified by about 30 affixes, which are used to modify the meanings of root words. The commonest are the following PREFIXES:—
The principal SUFFIXES are the following:—
By means of these affixes, the Vocabulary is enormously simplified.
For the convenience of Esperantists, all works dealing with the language can now be obtained by writing to the Hon. Sec., ESPERANTO CLUB, 41, Outer Temple, London, W.C.
The books most read are:—
"Student’s Complete Textbook," by J. C. O’Connor, B.A., 1s. 8d., post free.
"Twelve Exercises with Key," by A. Motteau, 1s. 3d., post free.
"No. 52," a short Grammar, by the Hon. R. H. Geoghegan. Price 7d., post free. This is a capital preliminary work for giving to friends to arouse their interest. For this purpose we will supply subscribers with 6 copies for 2s. 6d., post free.
Three Tales by Tolstoy and Pushkin, 1s. 1d. the set.
"Hamlet," translated by Dr. Zamenhof, 2s.
Grammar in French or German, 1s. 6d.
Commentaire in French, 2s.
Prose Selections, 2s. 6d. and 1s. 6d.
Complete Stories from back "L’Esperantistes," 2d. each.
"Tourist’s Phrase-Book," in 6 languages, 6d.
The following monthly magazines can be obtained. The annual subscriptions are:—
"La Lingvo Internacia," printed wholly in Esperanto, 3s. 6d.
"L’Espérantiste," in French and Esperanto, 4s.
"La Lumo," in French, English, and Esperanto, 2s. 6d.
"La Belga Sonorilo," in French, Flemish, and Esperanto, 2s. 6d.
"La Bohema Esperantisto," in Czech and Esperanto, 3s.
"La Rondiranto," in Bulgarian and Esperanto, 3s.
The new "Internacia Medicina Revuo" will appear every two months. Subscription 6s. 6d. per annum.
The English-Esperanto and Esperanto-English Dictionaries will be ready shortly. Price 2s. 6d. each.
"French-Esperanto Vocabulaire," 2s. 6d.; "Esperanto-French Dictionnaire," 1s. 6d.
"Braille Instruction-Book for the Blind," 4s.
Neat star-shaped Badges, for use when travelling, are kept in stock. Price 9d. each.